Trend Dizi: Chernobly

Mayıs 2019’da yayınlanmaya başlanan Sky Atlantic ve HBO ortak yapımı olan Chernobly adlı dizi izlenme rekoru kırdı. Tüm dünyada geniş yankı uyandıran mini dizi 5 bölümden oluşuyor. Toplamda 5 saat 30 dakika olan dizi 1986 yılında Ukrayna’ya bağlı olan Pripyat şehrinin yakınlarındaki tesiste yaşanan nükleer felaketi anlatıyor. Bu nükleer felaket dünyanın en büyük felaketi olarak kayıtlara geçmiştir.

Chernobly İMDB Puanı
Dizi şimdiye kadarki yayınlanan dizilerden en yüksek puana sahip olma unvanına sahip oldu. 9,7 lik İMDB puanı dizinin ne kadar beğenildiğinin göstergesi. Dizinin kısa olması ve tadında bırakılması, gereksiz detaylarla izleyiciyi boğmaması da puanda etkili olabilir.

Dizi gerçekleri yansıtıyor mu?
Dizi, gerçeklerden yola çıkarak az da olsa kurmaca ile yansıtılmış. Örneğin dizideki kadın profesör gerçekte yok. Zaten dizi sonunda açıklama yapıyorlar. O karakter gerçekleri savunması için eklenmiş bir detay. Patlamanın sorumluları, o anlarda yaşananlar, patlamanın etkilediği insanlar ise gerçek.

Çernobil’in etkileri
Santraldeki patlamaya müdahale eden ekiplerin önemli bir kısmı, birkaç dakika içinde maruz kaldıkları radyasyon nedeniyle hayatını kaybetti. Santralin temizlenmesi çalışmalarına katılanların da önemli bir kısmı öldü. Çalışmalara katılması için gönderilen ordu birliklerindeki askerler, reaktör enkazında 3 dakikalık sürelerle çalıştılar ve temizlik 15 gün sonra tamamlandı. Ancak askerler maruz kaldıkları radyasyon nedeniyle sonraki aylarda hayatını kaybetti.

Bu patlama çok büyük bir alanı etkiledi. Türkiye de bunlardan biri. Amerikan Federal Sağlık Kanunlarına göre “1980-1996 arasında Türkiye’de 5 ay geçirenler kan bağışlayamaz”. ibaresi yer alıyor.

Türkiye’ye etkileri
Yaşanan facidan birkaç gün sonra SSCB Büyükelçisi Türk yetkilileri uyararak, Karadeniz’de ölçüm yapmalarını söyler. O sırada dönemin Türkiye Atom Enerjisi Başkanı (TAEK) “Türkiye’ye ulaşsa bile etkilemez” açıklaması yapar. Fakat radyoaktif bulutlar kazadan birkaç gün sonra 3 Mayıs’ta Trakya’ya ve ardından Doğu Karadeniz’e ulaşır, radyasyon oranı 7 kat artar. 4 Mayıs’ta Kapıkule-Edirne yolunda İstanbul’da havadaki radyasyonun tam bin katı fazla bir değer ölçülür. Yetkililer kabul etmek istemese de Türkiye için Çernobil felaketi başlar. O dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, Karadeniz’de yetişen çayların radyasyondan etkilenmediğini ispat etmek için kameraların karşısında çay bile içer..

Kanser vakaları, Marmara Bölgesi’nde 1986-1987 arası yaklaşık iki kat, Karadeniz’de ise 1995’ten sonra yaklaşık üç kat arttı.

Chernobly dizisi nereden izlenir?
Chernobyl dizisi Türkiye’de Digiturk üzerinden yayınlanıyor. Digitürk beIN Series Drama HD kanalından Chernobyl dizisi izlenebilir.

Chernobly ziyarete açıldı
Patlamadan 30 yıl sonra yetkililer bölgenin yeterince temizlendiğini ve turistik ziyarete açıldığını söylediler. Bölgedeki yaşam alanları öylece durduğu için o anları yaşamak mümkün olsa da radyasyon ölçümlerine göre az da olsa zararlı görünüyor.